Việt Nam triển khai thí điểm giao dịch tiền điện tử quốc gia đầu tiên

Vietnam vừa chuyển từ nhiều năm do dự quanh tiền điện tử sang một thử nghiệm được kiểm soát chặt chẽ. Chính phủ đã triển khai chương trình thí điểm kéo dài năm năm nhằm xây dựng khung pháp lý quốc gia cho giao dịch tài sản kỹ thuật số. Các quy định ngay từ đầu đã khá nghiêm ngặt. Tất cả giao dịch phải sử dụng đồng Việt Nam. Chỉ các công ty trong nước mới được vận hành sàn. Nhà đầu tư nước ngoài có thể tham gia, nhưng không được sở hữu quá 49% bất kỳ nền tảng nào. Điều này cho thấy nhà nước muốn thúc đẩy việc áp dụng, nhưng chỉ theo các điều kiện của mình.

Quy định nghiêm ngặt hình thành khung giao dịch crypto tại Việt Nam

Các rào cản gia nhập rất cao. Mọi công ty muốn vận hành sàn cần vốn tối thiểu 10 nghìn tỷ đồng, tương đương khoảng 379 triệu USD. Thêm vào đó, phần lớn số vốn này phải đến từ các tổ chức lớn, và các ngân hàng hoặc công ty chứng khoán cần nắm giữ tỷ lệ đáng kể. Đây không phải là môi trường dành cho các startup nhỏ. Việt Nam dường như muốn đảm bảo chỉ những tổ chức uy tín, có danh tiếng tham gia, điều này có thể giảm rủi ro nhưng cũng khiến thị trường kém đa dạng hơn.

Chỉ cho phép token có tài sản đảm bảo

Một điểm đáng chú ý khác là quy định về token có tài sản đảm bảo. Chỉ những token gắn với tài sản vật chất thực mới được phép giao dịch. Không có stablecoin gắn với tiền pháp định, không có token mang tính đầu cơ thuần túy. Các công ty Việt Nam có thể phát hành các tài sản kỹ thuật số này, nhưng chỉ cho nhà đầu tư nước ngoài. Người dùng trong nước có thể giao dịch nhưng không được phát hành token. Quyết định này cho thấy chính phủ đang tách hoạt động trong nước khỏi dòng vốn quốc tế, đồng thời vẫn tạo cơ hội cho vốn ngoại tham gia thị trường một cách kiểm soát.

Số lượng người dùng crypto tại Việt Nam đạt hàng triệu

Quy mô áp dụng tiền điện tử tại Việt Nam làm bước chuyển này càng đáng chú ý. Khoảng 17 triệu người đang nắm giữ tài sản kỹ thuật số trị giá hơn 100 tỷ USD. Đây gần bằng một phần năm dân số, đưa Việt Nam vào top 5 quốc gia có mức sử dụng crypto cao nhất thế giới. Cho đến nay, tất cả diễn ra trong khu vực “xám”, nhưng chương trình thí điểm sẽ cho người dùng sáu tháng sau khi cấp giấy phép đầu tiên để chuyển tài sản lên các nền tảng có quy định. Sau thời gian này, giao dịch không có giấy phép sẽ bị coi là bất hợp pháp. Mức xử phạt chưa được xác định đầy đủ, nhưng thông điệp đã rõ ràng.

Luật Tài sản kỹ thuật số và chiến lược Blockchain tại Việt Nam

Chương trình này không diễn ra đơn lẻ. Việt Nam đã thông qua Luật Tài sản Kỹ thuật số vào tháng 6, có hiệu lực từ tháng 1/2026. Blockchain cũng được đánh dấu là lĩnh vực ưu tiên của nền kinh tế. Nhà nước đang sử dụng quy định như một công cụ quản lý đổi mới thay vì đàn áp. Các hợp tác như giữa sàn Upbit của Hàn Quốc và Ngân hàng Quân đội Việt Nam cho thấy các sàn toàn cầu nhìn thấy cơ hội, nhưng phải tuân thủ luật Việt Nam.

So sánh mô hình giao dịch crypto của Việt Nam trên thế giới

Trên thế giới, mô hình của Việt Nam khác biệt so với các con đường khác. El Salvador chọn Bitcoin làm tiền pháp định. UAE dựa vào ưu đãi thuế để thu hút dòng vốn crypto. Singapore xây dựng khung cấp phép nghiêm ngặt, trong khi Thụy Sĩ tạo ra trung tâm đổi mới ở Zug. Phiên bản Việt Nam ít hướng tới thị trường tự do mà tập trung điều tiết hoạt động vào hệ thống quốc gia ưu tiên sự ổn định và kiểm soát.

Tác động dài hạn sẽ phụ thuộc vào việc cách tiếp cận nghiêm ngặt này có thực sự thúc đẩy đổi mới hay không. Yêu cầu vốn 10 nghìn tỷ đồng có thể khiến các nhà đầu tư linh hoạt bị e ngại, nhưng cũng có thể thu hút uy tín khác. Nếu thí điểm thành công, nó có thể trở thành mẫu cho các nước Đông Nam Á muốn hưởng lợi từ tài sản kỹ thuật số mà vẫn hạn chế biến động. Hiện tại, đây là lời nhắc rõ ràng rằng tương lai của crypto sẽ rất khác nhau tùy nơi nó được xây dựng.