Ngân hàng Trung ương Nhật Bản chuẩn bị cho sự thay đổi lịch sử khi nguy cơ bán tháo ETF hiện hữu vào đầu năm 2026

Nhật Bản đứng trước ngưỡng của một bước ngoặt tài chính có thể định hình lại thị trường toàn cầu. Các báo cáo cho biết Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BOJ) có thể bắt đầu bán các quỹ hoán đổi danh mục (ETF) từ tháng 1 tới. Bước đi này sẽ đánh dấu lần đầu tiên BOJ thực sự giảm bớt lượng cổ phiếu khổng lồ tích lũy trong nhiều thập kỷ. Các nhà đầu tư hiện đang theo dõi sát sao khi các nhà hoạch định chính sách chuẩn bị đảo ngược một trong những thử nghiệm tiền tệ táo bạo nhất thế giới. BOJ tích lũy ETF để ổn định thị trường trong những cú sốc giảm phát. Theo thời gian, những hành động khẩn cấp này trở thành hỗ trợ thị trường thường trực. Hiện tại, ngân hàng trung ương nắm khoảng 83 nghìn tỷ yên trong ETF, biến BOJ thành cổ đông lớn nhất thị trường cổ phiếu Nhật Bản. Mọi thay đổi lúc này đều có tác động sâu rộng.

Việc BOJ rút vốn khỏi ETF không chỉ là quản lý danh mục đầu tư. Nó phản ánh niềm tin ngày càng tăng vào sự ổn định kinh tế và đà lạm phát. Nó cũng thử thách khả năng thị trường đứng vững mà không có sự bảo hộ từ ngân hàng trung ương. Quyết định này có thể định nghĩa lại chính sách tiền tệ Nhật Bản trong nhiều năm tới.

Tại sao BOJ xây dựng danh mục ETF khổng lồ

BOJ bắt đầu mua ETF trong những giai đoạn thị trường căng thẳng. Các nhà hoạch định muốn tăng niềm tin và khuyến khích đầu tư mạo hiểm. Việc mua cổ phiếu hỗ trợ giá tài sản khi các công cụ truyền thống mất hiệu lực. Cách tiếp cận này mở rộng phạm vi chính sách tiền tệ Nhật Bản vượt ra ngoài trái phiếu và lãi suất.

Qua các năm, việc mua ETF trở thành thói quen thay vì ngoại lệ. Thị trường dần thích nghi với sự hiện diện liên tục của ngân hàng trung ương. Nhà đầu tư định giá kỳ vọng có sự hỗ trợ của BOJ trong các đợt giảm điểm. Động thái này làm mờ ranh giới giữa chính sách công và thị trường tư nhân.

Ý nghĩa của việc khởi động từ tháng 1

Khởi động vào tháng 1 sẽ gửi đi thông điệp mạnh mẽ tới thị trường. BOJ có vẻ tự tin hơn về khả năng duy trì lạm phát. Tăng trưởng tiền lương và ổn định giá cả hiện hỗ trợ điều kiện thắt chặt hơn. Niềm tin này là nền tảng cho kế hoạch rút vốn khỏi ETF. Các nhà hoạch định có thể nhắm tới việc bán dần và có dự đoán. Họ muốn tránh biến động giá đột ngột hoặc bán tháo hoảng loạn. Một cách tiếp cận kiểm soát sẽ bảo vệ hoạt động thị trường và củng cố niềm tin vào kỷ luật chính sách tiền tệ Nhật Bản.

Động thái này cũng phù hợp với nỗ lực bình thường hóa rộng hơn. BOJ đã điều chỉnh kiểm soát đường cong lợi suất và hướng dẫn lãi suất. Bán ETF sẽ hoàn tất quá trình rút khỏi các công cụ thời kỳ khủng hoảng và giảm quy mô bảng cân đối của ngân hàng trung ương một cách có trách nhiệm.

Rủi ro thị trường các nhà đầu tư đang tính đến

Thị trường cổ phiếu có thể đối mặt biến động ngắn hạn khi việc bán bắt đầu. Nhà đầu tư sẽ đánh giá lại định giá khi không còn nhu cầu đảm bảo từ ngân hàng trung ương. Các ngành nắm giữ nhiều ETF có thể chịu áp lực trước. Rủi ro này lý giải cho vị thế thận trọng trên cổ phiếu Nhật Bản. Tuy nhiên, thực hiện dần dần có thể làm giảm tác động. Giao tiếp rõ ràng vẫn là yếu tố then chốt. Thị trường phản ứng kém với bất ngờ, nhưng minh bạch thì tốt. BOJ hiểu rõ bài học này.

Nhà đầu tư toàn cầu cũng theo dõi rủi ro lan tỏa. Nhật Bản đóng vai trò trung tâm trong dòng vốn toàn cầu. Thay đổi bảng cân đối ngân hàng trung ương có thể tác động tới thị trường tiền tệ và trái phiếu toàn cầu. Vì vậy, việc rút ETF của BOJ quan trọng hơn nhiều so với Tokyo.

Tác động đến tư duy chính sách tiền tệ Nhật Bản

Việc bán ETF thể hiện sự thay đổi về triết lý. Chính sách tiền tệ Nhật Bản từng dựa vào các biện pháp đặc biệt để chống giảm phát. Hiện nay, các nhà hoạch định hướng tới bình thường hóa mà không làm bất ổn. Sự cân bằng này định hình thách thức phía trước.

Việc rút vốn cũng khôi phục khả năng phản ánh giá thực tế của thị trường. Cổ phiếu có thể phản ánh nền tảng cơ bản thay vì hỗ trợ chính sách. Thay đổi này thúc đẩy phân bổ vốn lành mạnh hơn. Tăng trưởng dài hạn phụ thuộc vào kỷ luật này. Đồng thời, BOJ phải bảo vệ uy tín. Một lộ trình rút vốn quản lý kém có thể làm suy giảm niềm tin tích lũy nhiều năm. Điều này lý giải cho giọng điệu thận trọng về thời gian và khối lượng bán. Rút ETF của BOJ đòi hỏi kiên nhẫn và chính xác.

Điều gì tiếp theo với thị trường Nhật Bản

Những tháng tới sẽ định hình kỳ vọng. Nhà đầu tư tìm kiếm sự rõ ràng về tốc độ và quy mô. Ngay cả các đợt bán nhỏ cũng mang ý nghĩa biểu tượng, xác nhận thời kỳ can thiệp liên tục đang kết thúc.

Thị trường có thể dao động, nhưng ổn định dài hạn có thể cải thiện. Việc rút ETF thành công sẽ củng cố niềm tin vào các thể chế và thúc đẩy Nhật Bản trở lại trạng thái kinh tế bình thường. Chuyển đổi này đánh dấu chương cuối của một thí nghiệm lịch sử. Cách Nhật Bản vượt qua sẽ ảnh hưởng đến tư duy chính sách toàn cầu trong nhiều năm.