Çin On Yılları Hesaplıyor, Demokrasiler İse Seçim Döngülerini

Dr. A.K. Chaurasia’nın son makalesi, uzun vadeli kalkınma planlamasının demokratik seçim döngüleri nedeniyle zayıflayıp zayıflamadığı tartışmasını yeniden gündeme taşıyor. Yazı, Navroop Singh’in Çin’in büyük dış ticaret fazlası ve imalat sanayisindeki büyümeye ilişkin analizine atıf yaparak, siyasetteki beş yıllık görev sürelerinin dönüşümsel altyapı ve sanayi projelerini çoğu kez raydan çıkardığını ya da ertelediğini savunuyor. On ila yirmi yıllık uygulama takvimi gerektiren projeler, hükümetlerin her değişiminde yeniden yönlendirme baskısıyla karşı karşıya kalıyor.

Chaurasia’ya göre bu durum, Çin’in çok yıllı sanayi politikasıyla taban tabana zıt. Pekin seçim baskısıyla hareket etmiyor; bu da ülkeye üretim, teknoloji ve ithalat kapasitesini dünya ihtiyaç duymadan çok önce oluşturma avantajı sağlıyor. Bu uzun vadeli disiplin, demokratik ülkelerin siyasi döngüleriyle karşılaştırıldığında Çin’e tatmin edilmesi güç yapısal faydalar kazandırıyor.

Çin’in Ticaret Fazlası

Navroop Singh’in analizine göre Çin, küresel piyasaları hâlâ başka hiçbir rakibin yetişemeyeceği düzeyde sübvanse edilmiş ihracatla dolduruyor. Financial Times’ın doğruladığı üzere Çin’in mal ticareti fazlası 2024’te 1 trilyon dolara ulaştı. Güneydoğu Asya’ya ihracatın artması da ABD tarifeleri tehdidiyle destekleniyor.

Çin’in uzun süreli politika istikrarının etkisi oyuncak, çelik, makine ve elektronik gibi sektörlerde açıkça görülüyor. On yıllardır oluşturulan kapasite, Çinli şirketlere, politika ortamının istikrarlı olmadığı ülkelerde faaliyet gösteren yerli üreticilere kıyasla daha güçlü bir rekabet avantajı sağladı. Hindistan’da örnek olarak sıkça anılan oyuncak ve çelik üreticileri, seçim dönemlerinde sık değişen devlet politikaları nedeniyle bu rekabete ayak uydurmakta zorlanıyor.

Yapısal Avantaj mı, Politika Dengesizliği mi?

Yazıya göre Çin’in benimsediği uzun vadeli yaklaşım, iki tarafın da süreklilik taahhüdü olmadan demokratik sistemler tarafından kolayca taklit edilemeyecek bir yapısal üstünlük yaratıyor. Pek çok demokrasi çok yıllı planlarla uzun vadeli stratejiler denedi; ancak seçimlerin dinamik yapısı uygulamayı, bütçeleri ya da siyasi öncelikleri sık sık kesintiye uğrattı. Küresel ticarette rekabet arttıkça, istikrarlı sanayi politikalarına sahip ülkelerin, siyasi değişimlere bağımlı kalanlara göre daha avantajlı olacağı belirtiliyor.

Ekonomistler, bu farkın daha da büyüyebileceği uyarısında bulunuyor. Çin yüksek teknoloji üretimi, elektrikli araçlar, yeşil enerji ve yarı iletkenlere yönelik yatırımlarını devlet destekli uzun vadeli sübvansiyonlarla artırmaya devam ediyor. Demokrasiler ise Çin’in on yıllara yayılan sanayi perspektifiyle rekabet edebilmek için kalkınma programlarını gözden geçirmek zorunda kalabilir.

Dr. Chaurasia’nın vurguladığı nokta giderek daha fazla tartışılıyor: Seçim odaklı yönetim, günümüzün küresel ekonomik ortamı için fazla kısa vadeli mi? Beş yıllık döngülere bağlı hükümetler, Çin’in uzun vadeli sanayi politikalarından kaynaklanan kazanımlarını büyüttüğü bir dönemde daha istikrarlı ve stratejik planlama modellerine yönelme baskısıyla karşı karşıya. Süreklilik sağlanmadığı takdirde, demokrasilerin üretim, teknoloji ve ticaret rekabetinde geride kalma riski büyüyor.